کد خبر: 1352
ف
نشست های راهبردی :
نشست راهبردی با موضوع داعش در آفریقا:حال و آینده
این نشست با حضور سجاد واعظ، کارشناس آفریقا و مدیر گروه مطالعات وآینده پژوهی اندیشکده مطالعات جهان اسلام برگزار شد.

مقدمه:

تحولات اخیر در آفریقا و افزایش حضور آمریکا و رژیم اشغال گر قدس در این منطقه و پیش بینی چرخش جغرافیای فعالیت نظامی داعش در آفریقا موجب شد تا گروه نشست ها و بررسی مسائل اندیشکده مطالعات جهان اسلام به برگزاری سلسله نشست هایی در حوزه های تحولات آفریقا داشته باشد. در اولین نشست با موضوع داعش در آفریقا از سجاد واعظ لیواری ( کارشناس مسائل آفریقا) دعوت شد تا در این نشست به صورت مجازی حضور داشته باشد و به سئولات طراحی شده پاسخ دهد.

 

معرفی کارشناس:

سجاد واعظ لیواری، کارشناس ارشد مطالعات منطقه ای خود را در دانشگاه آزاد اسلامی گذراند و چند سالی در افریقا مسئولیت های مختلفی داشت. وی علاوه بر تسلط کامل به جغرافیای سیاسی کشور کنیا در حوزه سیاسی آفریقا مقالات و گزارشات مختلفی نگاشته است. حضور فیزیکی در آفریقا و اروپا سبب شده تا با گروه های اجتماعی این مناطق ارتباط داشته باشد. او در حال حاضر مدیر گروه مطالعات و آینده پژوهی اندیشکده مطالعات جهان است و با تسلط به زبان انگلیسی به ساماندهی بخش های انگلیسی این مجموعه می پردازد. وی در ژورنال های مختلف بین المللی نیز صاحب اثر است.

آدرس سایت اندیشکده مطالعات جهان اسلام :  www.cwis.ir

ایمیل ارتباط با کارشناس : Sajadgod2002@yahoo.com

 

 

اندیشکده: وضعیت داعش در آفریقا به چه صورتی است؟

واعظ: مردم قاره آفریقا پیش از تاسیس حکومت فاطمیان در این قاره و در قرن هفتم هجری با مفهوم تکفیر و سلفیت آشنا شدند.

از مهمترین دلایل شکل گیری این مفهوم در آن عصر می توان به حضور اقوام بربر و قبایل بادیه نشین اشاره کرد که مشی خشونت از ویژگی های آنانان در آن عصر به حساب می آید.

داعش در قاره آفریقا با یک نام و یک عقیده وجود ندارد،بعضی از آن ها ریشه اخوانی دارند،بعضی طالبان افغانستان را الگوی خود قرار داده اند، بعضی دیگر از آن ها مزدوران کشورهای عربی نظیر عربستان سعودی قطروامارات هستند و بعضی از این گروه ها زاییده جریان های سیاسی حاکم بر کشورهایشان و استبداد این حاکمان در طول دهه های گذشته هستند که به ناگهان به فضای باز سیاسی دسترسی پیدا کرده و می خواهند خودشان را مطرح کنند. شما تنها در قسمتی از شمال آفریقا و به خصوص لیبی شاهد حضور نیروهای این جریان تروریستی هستید،که البته این نیروها ریشه گرفته از جریان القاعده در آفریقا دارد. پس با این توضیح آنچه که امروز به طور کلی داعش در آفریقا نامیده می شود را نمیتوان تنها خواهان یک یا چند موضوع خاص دانست و از آنجا که خواستگاه آن ها با یکدیگر متفاوت است می بایست هرکدام از آن ها را به طور خاص مورد بررسی قرار داد.

از دلایل شکل گیری جریان های سلفی و تکفیری در آفریقا  در دوران معاصر را می توان از دو بعد داخلی و خارجی و نقش بازیگران بین المللی مورد بررسی قرار داد.

از نگاه داخلی عدم توجه به اوضاع اسف بار معیشتی مردم در این قاره، سرکوب جریان های اسلامگرایی، سرنگونی حکومت های مستبد با آغاز بهار عربی یا بیداری اسلامی، پهناور بودن سرزمینی کشور ها در قاره آفریقا، عدم تسلط دولتها بر قلمرو سرزمین خود، فشار سنگین جریان های سنتی و قبیله ای به مسلمانان و نیز وجود گروه های مسیحی تندرو در این قاره موجب تقویت ریشه های جریان های سلفی تکفیری در این کشورها شده است.

از بعد نگاه خارجی و نقش بازیگران بین المللی نیز میتوان به عوامل زیر اشاره کرد.

تمایل بازیگران فرامنطقه ای به حضور در قاره آفریقا با ایدئولوژی های سلفی تکفیری برای رسیدن به منافع خود

اهمیت فوق العاده قاره آفریقا تا سال 2040 به لحاظ جمعیتی(تا سال 2040 از هر پنج انسان در جهان دو نفر از آن ها از آفریقا خواهند بود)

نگاه رژیم صهیونیستی به قاره آفریقا به عنوان حیاط خلوت خود و تلاش این رژیم برای جلوگیری از رشد فزاینده اسلام بسیار ملموس و قابل توجه است که می توان گفت کمتر کسی است که با ورود به این قاره ردپای رژیم صهیونیستی را مشاهده نکند و در نهایت نقش عربستان و قطر در خصوص تقویت جریان های سلفی تکفیری قابل توجه است.

همچنین می توان به تلاش بازیگران مطرح بین المللی در جهت تضعیف حکومت های کشور های آفریقایی برای وابستگی بیشتر آنها به این بازیگران و پیشبرد استعمار نوین و نیروی انسانی ارزان اشاره کرد، برای مثال شرق آفریقا گروه الشباب سومالی، در سودان جنوبی گروه ارتش مقاومت خدا(که جریانی تندرو مسیحی است)، در مالی انصار الدین، در لیبی داعش، در صحرای سینا القاعده حضور دارد، در مغرب نیز گروه AQIM یا همان القاعده در مغرب، در نیجریه بوکوحرام و در تونس جنبش مساجد توسط انصارالشریعه را شاهد هستید.

همه این گروه ها در طول ده سال اخیر بارها اقدام به حملات تروریستی سنگینی کرده اند و شما بارها نام این جریان های سلفی تکفیری را از رسانه ها شنیده اید.

به نظر می رسد تلاش برای تقویت جریان های سلفی تکفیری برای تسلط بر بخش ها وسیعی از این قاره امری است که سعودی ها به لطف دلارهای نفتی به دنبال آن هستند و نیز جریان صهیونیستی نیز در تلاش است تا با استفاده از اسلام هراسی به عمق نفوذ خود بیش از گذشته در آفریقا بپردازد.

فراموش نکنیم که یکی از سرزمین های مقدس یهودیان اتیوپی است که امروز به لطف نیروی ارزان این سرزمین بسیاری از از فعالیت های سازندگی در رژیم صهیونیستی توسط یهودیان اتیوپی و دیگر کشور های آفریقایی انجام می شود.

چندی پیش مطلبی را میخواندم که در آن به صراحت اشاره شده بود که عربستان شکست سنگین خود از سیاست های ایران در خاورمیانه را در آفریقا جبران خواهد کرد.

اندیشکده: به عنوان سوال بعدی به نظر شما اجلاسیه اخیر موریتانی چه تاثیری بر آینده افریقا و مبارزه با داعش دارد؟

واعظ: اجلاس موریتانی اجلاس چندان قوی نبود. اختلاف میان دو رقیب سنتی یعنی عربستان سعودی و مصر در خصوص تحولات خاورمیانه چنان فضای این اجلاس را تحت تاثیر قرار داد که چندان به موضوع داعش و گروه های سلفی تکفیری در آفریقا پرداخته نشد.

به نظر میرسد با شدت گرفتن تحولات در خاورمیانه دودستگی در میان اعضای اتحادیه عرب درخصوص آینده تحولات افزایش خواهد یافت و کشورهای آفریقایی عربی به مانند الجزایر و تونس با همراهی خود با مصر فضای این اجلاس را به شدت تحت تاثیر قرار داد.

اندیشکده: تحولات اخیر لیبی را چگونه می بینید و چرا ایتالیا و اروپا به صحنه لیبی آمدند؟

واعظ: همانطور که پیش از این هم به این موضوع اشاره کردم، داعش در آفریقا تنها جایی که دقیقا همان داعش در سوریه و عراق هست و با همان آرمان میجنگد کشور لیبی است.

لیبی از جهت قبیله ای بودن و بی ثباتی سیاسی موجود در این کشور و همانطور که گفتم حضور مستقیم داعش در آن موحب شده است که اوضاع امنیتی وخیمی برخوردار باشد.

همانطور که در رسانه ها شنیده اید بنا بر اعلام داعش مقصد بعدی انفجار های تروریستی ایتالیا عنوان شده است.که با توجه به سیر مهاجرت های غیر قانونی از سوی کشور لیبی به ایتالیا و احتمال ورود تروریست ها ی تکفیری از لیبی به این کشورزیاد است.

نیروهای نظامی ایتالیایی برای حفظ امنیت سرزمینی خود باید دست به اقداماتی در این حوزه بزنند.

فراموش نکنیم که ایتالیا از اوضاع اقتصادی مناسبی برخوردار نیست و کوچکترین تحرک نظامی می تواند خسارت های اقتصادی این کشور را بیش از پیش کند.

اندیشکده: مرکزیت داعش در آفریقا در کجا می تواند جمع شود؟

واعظ: اگر منظور از داعش همان داعش حاضر در سوریه و عراق است، لیبی کشوری مناسب برای تجمیع نیروهای آن است. منتهی اگر همه جریان های سلفی و تکفیری فعال در قاره آفریقا است به نظر می رسد کشور مالی برای گروه های تروریستی و تکفیری به لحاظ ژئوپلیتیکی و ژئو استراتژیکی مکان امن تری برای تروریست ها باشد،چراکه با توجه به دور بودن آنها از کشورهای هدف مدنظر دولت های غربی شرایط مناسبتری را برای توسعه خود خواهند داشت

اندیشکده: به نظر شما فرصت ها و چالش های پیش روی انقلاب اسلامی در مبارزه با داعش در افریقا چیست؟

واعظ: یکی از انتقادهایی که امروز می توان به سیاست خارجی دولت یازدهم وارد کرد عدم توجه به تحولات قاره آفریقا است. در دولت قبل تحولات قاره آفریقا به مراتب با جدیت بیشتری نسبت به امروز پیگیری می شد. توجه به این موضوع که چرا جنگ پنهانی میان آمریکا انگلیس رژیم صهیونیستی چین و هند در این قاره در حال اتفاق است و همه  این بازیگران در تلاشند تا سهم بیشتری از این قاره را از آن خود کنند نشانگر آینده دار بودن تحولات در قاره آفریقا است.جمهوری اسلامی در بسیاری از مواقع با حمایت از دولتهای آفریقایی جریان های تروریستی سلفی تکفیری را از رسیدن به اهدافشان باز داشته است.

به نظر بنده حمایت از دولتها و تلاش برای معرفی اسلام خشنی که سعودی ها در حال نشان دادن آن در آفریقا می باشند از اقدامات بازدارنده ای است که جمهوری اسلامی می تواند در عرصه سیاست خارجی خود در آفریقا پیگیری کند.مردم آفریقا به جمهوری اسلامی بسیار علاقه مند هستند.

امروز تشیع در آفریقا رشد قابل توجهی داشته است که نشان از علاقه مندی ساکنان این قاره به اسلام سیاسی مورد نظر اهل بیت علیهم السلام است.امیدوارم مسئولین دستگاه دیپلماسی توجهی بیش از پیش نسبت به تحولات آفریقا داشته باشند.

اندیشکده: تحلیل شما از اینده داعش در آفریقا چیست وامکان دارد که چه تغییری در آینده داشته باشد؟

واعظ: از نگاه بنده و با توجه به اینکه سابقه حضور در قاره آفریقا را نیز داشتم، نخست آفریقا را به دو بخش آفریقای سیاه و آفریقای عربی تقسیم می کنم.

باور اینجانب این است که مشی تکفیر در میان مردمان آفریقای سیاه هیچ جایگاهی ندارد، این بدان معنی نیست که خشونت در آفرقای سیاه نیست چراکه به عنوان نمونه سالانه تعداد زیادی از غیر سیاه پوستان در کشورهای حوزه آفریقای سیاه بر سر مسائل نژاد پرستی جان خود را از دست می دهند، اما این موضوعات دینی و ایدئولوژیکی نیست و ریشه در قرن ها استعمار این مردم به دست غربی ها دارد، به همین علت و با توجه به نامتجانس بودن فرهنگ وارداتی تکفیر با فرهنگ شاد و کهن آفریقایی بنده معتقدم عمر فعالیت‌های تکفیری و تروریستی در آفریقای سیاه زیاد نخواهد بود.

اما آفریقای عربی باید گفت که شما در این کشورها شاهد بروز بیشتر تروریست‌های تکفیری هستید و همانطور که در مطالب فوق عرض کردم از عمده ترین عوامل تقویت جریان تکفیری در این کشور ها نخست سرکوب مردم با هر عقیده و سلیقه ای به غیر از عقیده حاکمان بوده و حال شما فرض کنید این افراد را که دیگر نه تنها حاکم مستبدی بالای سر آن ها نیست بلکه اصلا در بعضی از کشورها حکومتی وجود ندارد و آن هایی که حکومت دارند نیز دیگر قوت حکومت دیکتاتور های قبلی را ندارند.

پس برای عده ای که در طول ده ها سال گذشته فضایی برای خودنمایی وجود نداشته شرایطی ایجاد شده که بتوانند خودشان را نشان دهند. منتهی بنده بر این باورم با توجه به فرهنگ غنی تاریخی جاری در جوامع آفریقای عربی تفکر سلفی و تکفیر عمر بلندی را در این حوزه نیز نخواهد داشت. آنچه که امروز در آفریقا باید بسیار مورد توجه قرار بگیرد حمایت از دولت ها در این قاره است که به نظر بنده مهمترین راه برای جلوگیری از بروز عقاید تروریستی و تکفیری در آفریقا است.

 

انتشار این مطالب بدون ذکر منبع جایز نیست


دانلود


مرتبط ها
ارسال نظر
chapta
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

جریان صدر چگونه جریانی است؟

ابعاد تشکیل اتاق عملیاتی در کرانه ی باختری

اسرائیل دنبال جنگ یا تخلیه فشار

چالش های پیش روی وزارت خارجه ی دولت سیزدهم در منطقه غرب آسیا

یمنی ها و عملیات های آفندی

عراق نا امن با امنیتی ترین نخست وزیر

کپی بایدن از سیاست ترامپ

انسداد در لبنان، بحران در عراق

اردوغان و خواب مجدد برای شمال سوریه و عراق

ابعاد سفر مخفیانه ی پوتین به سوریه چه بود

پاسخ ایران به یک ترور چگونه است؟

آیا داعش در افغانستان زنده می ماند؟

عملیات تروریستی دانشگاه کابل کار کیست؟

ترامپ و انتخابات؛ کارزار فشار حداکثری یا چانه زنی منطقه ای

کریمی: کار فرهنگی یک تخصص است

آیا صهیونیست ها ایران را محاصره می کنند؟

اسد و چرایی انتخاب کابینه ی جدید

ماجرای لبنان، انفجار با تبعات بسیار زیاد

سازوکار عملیاتی جدید داعش

الکاظمی و موج جدید دستگیری های داعش

ماجرای یک نخست وزیر

سهم مدعیان قدرت در آینده دولت افغانستان

آینده یمن؛ از میدان مقاومت تا میز مذاکره!

پس از خروج آمریکا

سناریوهای آمریکا در عراق چیست؟

آیا اردوغان معادلات شمال سوریه را برد؟

فراتحلیلی بر سه سخنرانی اخیر دبیرکل حزب الله لبنان

آیا کشتی ساعر به خلیج فارس می آید؟

توان بازدارندگی ایران در برابر ائتلاف آمریکا چیست؟

بازی جدید امارات در خلیج فارس و دریای عمان

بازی جدید واشنگتن در بغداد

چالش های پیش روی سنتکام در منطقه

موشک های غزه و هدف های کور تل آویو

ناآرامی الجزایر و چند نکته مهم

چالش های انقلاب در بحرین

چالش های پیش روی منطقه در نگاه محور مقاومت

تغییرات در کابینه عربستان برای فرار از شکست خاشقجی

سفیر دبیر شورای امنیت به افغانستان؛ چند نکته مهم

تغییر ساختار دستگاه اطلاعاتی عربستان

روی آوردن آمریکا به جنگ شناختی

پیامدهای حضور مثلث جنگ طلب‌ها در کابینه ترامپ

تشکیل اتحادیه دریای سرخ، فرار از تنگای ژئوپلتیک

تنش در انتخابات پارلمان افغانستان

پاکستان، بازیگر جدید یمن

افزایش تنش میان ترکیه و آمریکا در سوریه

آیا اردن اولین کشور عربی است که به سمت سوریه می رود

شکایت از ولیعهد ابو ظبی در فرانسه

ابی زید، سفیر جدید آمریکا در عربستان

سفر مهم معاون وزیر خارجه آمریکا به پاکستان

تنش در کابینه تونس

چرخش سودان به سمت ترکیه

سد مقابله با داعش در افغانستان شکست؟

ضرورت استفاده از ظرفیت اجلاسیه دی 8

استعفای مقامات سازمان ملل در امور سوریه

فرآیند رو به رشد دموکراسی در انتخابات اخیر عراق

خط تماس، بازی جدید آمریکایی ها با ایران

افزایش عملیات نظامی آمریکا در افغانستان

سه گزینه جدی ریاست جمهوری عراق

تحویل سامانه دفاعی اس 300 به سوریه

حضور مقام بلند پایه ناتو به عنوان نماینده سازمان ملل در عراق

دوحه در برابر یک تصمیم سخت

افغانستان نا امن تر

روی آوردن دولت ترکیه به شرق

باز بودن دست دولت سوریه در برخورد با گروه های تروریستی

آشتی ملی با فرمان قاهره

سفر وزیر خارجه عمان به اسرائیل

دستاوردهای سفر سردار سرلشگر باقری به پاکستان

چند نکته مهم پیرامون شهادت رئیس جمهوری یمن

عربستان و سناریوی ضد ایرانی در عراق

پایان اشغالگری دائم بر جولان

مهره چینی اردوغان

شمال ایران، تهدید جدید برای تهران

آذربایجان مقصد اولین سفر اردوغان

تنش میان دوستوم و اشرف غنی

درگیری واشنگتن - دمشق

مذاکرات میان کابل - اسلام آباد برای صلح در افغانستان

سفر نخست وزیر اسرائیل به پایتخت یک کشور عربی

آینده سوریه در نشست ژنو

ماندن یا نماندن اردوغان

تکذیب خروج ایران از سوریه توسط مقامات سوری