آقای دکتر ظریف وزیر امور خارجه ایران در سفر اخیر خود به نیویورک در نشست شورای روابط خارجی حاضر شد و به سؤالات ریچارد هاس رئیس این شورا و نخبگان حاضر در این نشست پاسخ داد.
در جریان این نشست که بامداد سه‌شنبه (٢٧تیرماه ١٣٩٦) با حضور چهره‌های برجسته دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی آمریکا در نیویورک برگزار شد، دکتر ظریف به تفصیل به مسائل ایران و آمریکا، منطقه، برجام و ... پرداخت.
****
دکتر ظریف در ادامه با اشاره به بحث جلوگیری از گسترش سلاح‌های اتمی گفت: ایران به عدم تولید سلاح‌های هسته‌ای متعهد است. این تعهد هیچ گاه پایان نمی‌یابد. ایران متعهد شده است به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه دهد سخت‌گیرانه‌ترین مکانیسم کنترل را بر روی برنامه هسته‌ای‌اش پیاده کند. این همان پروتکل الحاقی است. این موضوع هیچ گاه متوقف نمی‌شود. بندهایی در توافق هسته‌ای گنجانده شده است که تاریخ انقضا ندارد. با این حال ایران در برجام متعهد شد برخی اقدامات را به صورت موقتی و با هدف اعتمادسازی انجام دهد. ماهیت این اقدامات، موقتی است. پس از پایان مدت این محدودیت‌ها، ایران به تولید اورانیوم غنی‌شده با هدف تأمین سوخت خود ادامه می‌دهد. و آژانس نیز با استفاده از پروتکل الحاقی اقدامات ایران را راستی‌آزمایی می‌کند. ایران نیز تا ابد به تعهد خود مبنی بر عدم تولید سلاح هسته‌ای پایبند می‌ماند.
دو هفته پیش قطعنامه‌ای صادر شد که داشتن سلاح اتمی را برای همه کشورها ممنوع اعلام می‌کند. وزیر امور خارجه با اشاره به رأی مثبت ایران به این قطعنامه گفت: متأسفانه آمریکا و دیگر کشورهایی که سلاح هسته‌ای دارند حتی در جلسات سازمان ملل نیز شرکت نکردند.
وی افزود: این (قطعنامه) همان مسیر درستی است که باید در پیش بگیریم. فکر می‌کنم این همان راهی است که می‌توان از طریق آن جهان را از کابوس جمعی این سلاح‌ها خلاص کرد. شش تن از وزرای خارجه سابق آمریکا نیز در مطلبی در وال استریت ژورنال تصریح کرده‌اند که این همان مسیر صحیح است. البته این موضوع مربوط به مدت‌ها قبل است. اکنون با توجه به قطعنامه اخیر، ممنوعیت همگانی تسلیحات اتمی در دسترس ماست و فکر می‌کنم باید از آن استقبال کنیم. همه ما باید از آن استقبال کنیم.
آقای ظریف تصریح کرد: ما معتقدیم سلاح‌های اتمی برای هیچ کشوری امنیت نمی‌آورد. مخالفت ما با تسلیحات هسته‌ای دوست و دشمن نمی‌شناسد. به اعتقاد جمهوری اسلامی، سلاح‌های اتمی به دلیل عواقبی که استفاده از آن در پی دارد، غیرقابل‌قبول و به اعتقاد ما غیرقانونی است. من در سال 1375 در سخنرانی خود در دیوان بین‌المللی دادگستری به مدت 90 دقیقه دلیل آوردم که هر نوع استفاده از سلاح‌های اتمی غیرقانونی است، چرا که اصول اولیه قوانین بشردوستانه جهان را نقض می‌کند. این موضع ایران است.
وزیر امور خارجه افزود: موضع ایران این است که سلاح‌های هسته‌ای از نگاه ایدئولوژیک کاملاً غیرقابل‌قبول‌اند؛ سلاح‌های هسته‌ای از نظر راهبردی پذیرفتنی نیستند؛ سلاح‌های هسته‌ای برای هیچ کس امنیت به ارمغان نمی‌آورند؛ و مسئله بازدارندگی هسته‌ای کاملاً مهمل است.
آقای ظریف در پاسخ به پرسش یکی از حضار در خصوص اقدامات قوه قضاییه ایران و نحوه انتصاب قضات گفت: قضات بخشی از قوه قضاییه به شمار می‌روند. کسی آن‌ها را انتخاب نمی‌کند. آن‌ها در درون قوه قضاییه فرآیندی را طی می‌کنند تا به درجه قضاوت برسند. در ایران قضات انتخابی نیستند، کما اینکه در بسیاری از کشورها نیز قضات را انتخاب نمی‌کنند، بلکه این افراد باید یک سری فرآیند را طی کنند. این امر بر اساس یک سیاست دلبخواهی نیست، بلکه چارچوبی قانونی دارد که قضاوت در قالب آن منتصب و انتخاب می‌شوند.
وی افزود: فرآیند رسیدگی یک قاضی بخصوص به یک پرونده قضایی نیز مسیر قانونی خود را طی می‌کند. این فرآیند دلبخواهی نیست. در بسیاری از کشورها از جمله ایالات متحده پرونده‌های امنیتی به شکل محرمانه بررسی می‌شوند. می‌توانم به عنوان مثال به پرونده‌ای اشاره کنم که همین حالا در نیویورک در جریان است و وکیل آن به اتهامات وارد شده علیه متهم دسترسی ندارد، چرا که گفته شده اتهامات محرمانه‌اند. خود متهم نیز به اتهاماتش دسترسی ندارد و می‌گویند اتهامات تو محرمانه است. شما از «نیروهای سیاه» در ایران صحبت می‌کنید، در حالی که این نیروهای سیاه همین جا در ایالات متحده هستند. این‌ها واقعیت‌اند.
آقای ظریف تصریح کرد: همان طور که گفتم، قوه قضاییه در کشور ما مستقل است و من قرار نیست اینجا از این قوه دفاع کنم، چون به من ارتباطی ندارد. آن‌ها یکی از قوای سه‌گانه نظام جمهوری اسلامی هستند و تصمیمات خودشان را می‌گیرند، اما این تصمیمات دلبخواهی نیستند و بر اساس مقررات مصرح در قانون اتخاذ می‌شوند. شاید شما با این قوانین موافق نباشید، اما من هم قطعاً با یک سری قوانین (آمریکا) موافق نیستم: اخیراً دادگاهی در نیویورک 11 میلیارد دلار به قربانیان یازده سپتامبر پرداخت کرد و ایران را متهم به دست داشتن در این حادثه تروریستی کرد، در حالی که همه شواهد نشان می‌دهند عربستان سعودی و متحدان شما عاملین واقعی این حادثه بودند. دادگاهی در نیویورک - این همان «نیروهای سیاهی» است که از آن حرف می‌زدید - بیایید در مورد این مسئله جدی صحبت کنیم. بیایید به واقعیت‌ها نگاه کنیم. پول ایران را به خاطر نقشی که در حادثه یازده سپتامبر ایفا کرده ضبط می‌کنند. این مسئله مدت‌ها قبل از قانون «جستا» اتفاق افتاد.
دکتر ظریف با اشاره به دستگیری زی یو وانگ، جاسوس چینی-آمریکایی در ایران گفت: دستگاه قضایی ایران، آن طور که می‌گوید، مدارکی دارد که ثابت می‌کند این آقا جاسوسی می‌کرده است. حال شاید تفسیر شما از جاسوسی با تعبیر قوه قضاییه ایران متفاوت باشد، و من به آن احترام می‌گذارم. اما نمی‌توانیم بگوییم تصمیم قوه قضاییه دلبخواهی بوده است. من به عنوان وزیر خارجه وظیفه دارم مطمئن شوم هر کسی، هر تبعه خارجی در ایران، حتی اگر زندانی باشد، از حقوق قانونی خود برخوردار می‌شود و می‌تواند با مقامات کنسولی دیدار کند. حتی در صورت امکان کمک می‌کنم پرونده آن شخص با استفاده از ابزارهای بشردوستانه حل و فصل شود. من هر کاری از دستم بربیاید برای کمک به این افراد انجام می‌دهم.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی در خصوص پول‌هایی که ایران از آمریکا دریافت کرده است گفت: ما در لاهه پرونده داریم. نام آن را دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا گذاشته‌اند. در زمان حکومت شاه پول‌های زیادی را برای خرید سلاح به یک صندوق واریز کرده بودیم. اما پس از انقلاب نمی‌دانستیم این مبلغ دقیقاً چقدر است، چرا که با مسائل بسیاری روبرو بودیم. شما همین تجهیزات نظامی زیبایی را که اکنون به عربستان می‌فروشید در آن زمان به ما می‌فروختید. ما هم برای خرید این تجهیزات زیبا پول بسیار زیادی خرج کردیم. پس از سقوط شاه برآوردها حاکی از آن بود که 400 میلیون دلار از پول‌های ایران در آن صندوق است، اما هیچ تجهیزات نظامی به ایران فروخته نشد. برخی از تجهیزات نظامی ما نیز برای تعمیر و نگهداری به آمریکا فرستاده شده بود. حال، ما در لاهه و دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا پرونده داریم و این پرونده دو بخش دارد: یکی صندوقی که اعتبار آن هیچ گاه به ایران بازگردانده نشد، و دیگری قطعات و تجهیزاتی که برای تعمیر و نگهداری به آمریکا فرستاده بودیم.
وی افزود: در جریان مذاکرات هسته‌ای تصمیم گرفتیم این پرونده را حل و فصل کنیم؛ البته تنها بخش مربوط به صندوق اعتبار و نه بخش قطعات. این پول با احتساب سودش به چیزی حدود یک میلیارد و هفتصد یا هشتصد میلیون دلار می‌رسید. این پول خودمان بود که 35 سال در دیوان داوری منتظر رأی نهایی باقی مانده بود. در نهایت وکلا جرئت به خرج دادند و این پول را پس گرفتند.
به گفته آقای ظریف، مردم ایران به 1 میلیارد و 700 میلیون دلار راضی نبودند و برخی اعتقاد داشتند سود این پول باید تصاعدی محاسبه شود. با این حال وکلا بر اساس تصمیمات قبلی دیوان داوری در خصوص سایر پرونده‌ها موافقت خود را با محاسبه عادی سود پول اعلام کردند. این رقم چیزی بین 8 تا 10 درصد بود؛ آن‌ها نیز آن را تسویه کردند و ما پولمان را گرفتیم. این پول خودمان بود، کسی به ما چیزی نبخشیده است. ما هیچ وقت از کسی درخواست پول نکرده‌ایم.
دکتر ظریف در ادامه به سؤالی در خصوص تحریم‌های آمریکا این گونه پاسخ داد: هر وقت تحریم‌های جدید کنگره وضع شود در مورد آن تصمیم‌گیری می‌کنیم. اما بگذارید چیزی به شما بگویم. آمریکا باید در رویکردش در قبال تحریم‌ها تجدید نظر کند. هیچ گاه تحریم برای آمریکا سرمایه نبوده است. تحریم چیزی جز بدهی نیست. وقتی آمریکا شروع به تحریم ایران کرد ما فقط 200 سانتریفیوژ داشتیم، اما این رقم در زمان مذاکرات به 20000 سانتریفیوژ رسیده بود. پس اگر می‌خواهید حاصل تحریم‌ها را بدانید، نتیجه خالص آن 19800 سانتریفیوژ است!
دکتر ظریف با تأکید بر اینکه تحریم هیچ نتیجه‌ای در بر ندارد، گفت: فکر می‌کنم کسانی که در واشنگتن هستند باید این را در ذهن خود فرو کنند که تحریم سرمایه نیست، بلکه بدهی است. با این حال متأسفانه آمریکا هنوز هم تحریم را سرمایه می‌داند و روز به روز بر تعداد آن می‌افزاید. اگر روزی برسد که آمریکا بخواهد سیاست خود را تغییر دهد، چنان شبکه‌ای از تحریم‌ها را تنیده است که خود در تله آن‌ها گرفتار خواهد شد. من موافق استفاده از تحریم نیستم، تمام. استفاده از تحریم به هر شکلی غیرسازنده است. تحریم‌ها به بخش‌هایی از مردم که نباید آسیب می‌زنند. تحریم هیچ گاه به نتیجه دلخواه شما منجر نمی‌شود. بنابراین به عنوان کسی که سال 1982 پایان‌نامه‌اش را در خصوص تحریم‌ها نوشته باید بگویم تحریم اثرگذار نیست.
آقای ظریف در پاسخ به سؤالی در خصوص استفاده سوریه از سلاح‌های شیمیایی گفت: ما خواستار اعزام یک گروه (حقیقت‌یاب) به پایگاه الشعیرات بودیم، چرا که آمریکا ادعا می‌کرد این تسلیحات (شیمیایی) در هواپیماهای مستقر در پایگاه الشعیرات انبار شده‌اند و به همین دلیل نیز آنجا را با موشک‌های توماهاوک بمباران کرده است. بنابراین از آن‌ها خواستیم گروهی را برای تحقیق در خصوص این موضوع به الشعیرات بفرستند. آن‌ها برای اعزام این تیم نمی‌توانستند نبود امنیت در این پایگاه را بهانه کنند، چرا که الشعیرات تحت کنترل دولت سوریه است و دولت نیز امنیت را تضمین می‌کند. با این حال آن‌ها حاضر به اعزام این گروه نشدند.
وی افزود: اگر همین حالا بروند و از الشعیرات بازدید کنند، اما چیزی پیدا نکنند، چه نتیجه‌ای می‌توان گرفت؟ آیا آثار این تسلیحات از بین رفته یا ادعای آن‌ها از ابتدا ساختگی و دروغ بوده است؟ بعداً معلوم می‌شود. دبیرکل سازمان ملل به من گفت «مکانیسم تحقیق مشترک سازمان ملل و سازمان منع سلاح‌های شیمیایی» موسوم به «جیم» قصد دارد تحقیقات خود را (در خصوص استفاده سوریه از تسلیحات شیمیایی) آغاز کند. ما معتقدیم برای این کار خیلی دیر شده است، اما حتماً باید این تحقیق با جدیت تمام انجام شود.
وزیر امور خارجه بار دیگر تأکید کرد: خیلی دیر شده است. خیلی دیر شده است. آن‌ها برای انجام کاری که مدت‌ها قبل باید انجام می‌شد وقت بسیار زیادی را تلف کردند. از الان نتایج تحقیقات را پیش‌بینی نکنید. منتظر بمانیم و ببینیم این تحقیقات به کجا می‌رسند.
یکی از حضار با اشاره به سیاست حمایت ایران از تمامیت ارضی همسایگان خود، نظر وزیر امور خارجه را در خصوص تمامیت ارضی رژیم صهیونیستی اسرائیل جویا شد. آقای ظریف در پاسخ گفت: منظور من همین همسایگان نزدیک به ایران است؛ ما نگران تمامیت ارضی این کشورها هستیم و سیاستمان نیز در قبال این دسته از همسایگان اتخاذ می‌شود. برخی در مواجهه با جنایاتی که هر روز اتفاق می‌افتد به دنبال مقصر می‌گردند تا خود از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنند. سرپوش گذاشتن بر این جنایت‌ها مشکل فلسطین را حل نمی‌کند.
آقای ظریف با اشاره به علت طولانی شدن بحران در سرزمین‌های اشغالی گفت: اقدامات رژیم صهیونیستی - از جمله مجازات دسته‌جمعی، نقض حقوق بشر و عدم پذیرش حقوق مردم فلسطین - اساسی‌ترین حقوق فلسطینیان را زیر پا می‌گذارد. و همه دنیا نیز در مورد آن اتفاق نظر دارند. به جای تلاش برای متهم کردن دیگران، باید به علت اصلی این معضل پرداخت؛ آن وقت ببینید آیا کسی می‌تواند از خارج در امور این منطقه دخالت کند؟ سه نسل از فلسطینی‌ها از حقوق خود محروم شده‌اند، مورد ظلم قرار گرفته‌اند، سرکوب شده‌اند. اگر به این موضوع پرداخته شود، فکر می‌کنم دیگر نیازی به پیدا کردن مقصر نباشد.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی در خصوص اتهامات آمریکا مبنی بر اینکه ایران با آزمایش موشک‌های بالستیک خود توافق هسته‌ای را نقض می‌کند، گفت: ما در توافق هسته‌ای، پس از مذاکرات بسیار طولانی، به توافقی دست یافتیم که بر مبنای آن از سلاح‌هایی که برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده‌اند دوری کنیم. ایران کلاهک هسته‌ای ندارد، بنابراین برای حمل چیزی که نداریم، هیچ چیز تولید نمی‌کنیم. این ختم کلام است.
آقای ظریف افزود: موشک، ابزار ما برای دفاع از خود است. ما ۱۱۰ میلیارد دلار تسلیحات پر زرق و برق نمی‌خریم، بلکه خودمان آن را تولید می‌کنیم، حتی اگر پر زرق و برق نباشد! امیدواریم روزی برسد که هیچ کس نیاز به تولید و خرید این سلاح‌ها نداشته باشد. و به عنوان کشوری که در خاورمیانه کمترین هزینه را صرف تجهیزات نظامی می‌کند، (در آن روز) آماده‌ایم در خصوص کاهش بودجه نظامی خود با هر کسی وارد مذاکره شویم.
وی تصریح کرد: موشک‌ها ابزار دفاعی ایران هستند. هیچ گاه از آن‌ها استفاده نمی‌کنیم، مگر برای دفاع از خود. این تعهدی است که می‌دهیم. امیدواریم دیگران نیز تعهد بدهند از تجهیزات نظامی پر زرق و برق خود جز برای دفاع استفاده نکنند. این یک چالش است.
آقای ظریف با اشاره به جنایت‌های عربستان در یمن گفت: آیا استفاده آن‌ها از تجهیزات نظامی پر زرق و برقی که خریده‌اند علیه مردم بی‌دفاع و بی‌گناه یمن، مصداق دفاع از خود است؟ آن‌ها در دو سال اخیر مردم بی‌گناه یمن را با بمب‌های خود از صفحه روزگار محو کرده‌اند. فکر می‌کنم به جای تمرکز بر ابزار دفاعی ایران، باید به این سؤالات پاسخ داد.
دکتر ظریف با اشاره به هشت سال دفاع مقدس گفت: ما هشت سال درگیر جنگ بودیم. شهرهایمان موشک‌باران شد؛ برخی از این موشک‌ها حامل مواد شیمیایی بودند. اما هیچ کس، باور کنید، هیچ کس کوچک‌ترین اهمیتی نداد. من به عنوان نماینده ایران در سازمان ملل شاهد این ماجرا بودم. من کسانی را که در ایران هدف حملات شیمیایی قرار گرفته بودند به بیمارستان‌های نیویورک بردم تا شاید وجدان برخی افراد بیدار شود و ببیند از مواد شیمیایی علیه ما استفاده می‌شود. اما هیچ کس اعتنایی نکرد.
وزیر امور خارجه افزود: حال از ما می‌خواهند ابزار دفاعی خود را کنار بگذاریم. چرا باید این کار را انجام دهیم؟ آیا تا کنون از این تسلیحات علیه کسی استفاده کرده‌ایم؟ یک مورد را در طول تاریخ مثال بزنید! می‌توانیم صراحتاً اعلام کنیم تا کنون هرگز از این سلاح‌ها جز در دفاع از خود استفاده نکرده‌ایم و هیچ گاه نیز، جز برای دفاع، از آن استفاده نخواهیم کرد.
آقای ظریف با تأکید بر اینکه ایران در دیرالزور سوریه همان پایگاهی را هدف قرار داد که حملات تروریستی تهران در آن طراحی شده بود، گفت: ما آن‌ها را با موشک‌های نقطه‌زن هدف قرار دادیم. می‌دانید چرا ما باید موشک‌های خود را مورد آزمایش قرار دهیم؟ موشک‌هایی که کلاهک‌های جنگی غیرمتعارف حمل می‌کنند نیازی به دقت بالا ندارند، چرا که کلاهک هسته‌ای را روی موشک می‌گذارید و می‌توانند هر جایی را هدف قرار دهند. همان کافی است. کلاهک شیمیایی را بر سر موشک بگذارید، دیگر نیازی نیست این موشک دقت بالایی داشته باشد. اما اگر بخواهید از کلاهک متعارف استفاده کنید، موشکتان برای اصابت به هدف مورد نظر باید بسیار دقیق باشد. ما توانسته‌ایم موشک‌های نقطه‌زن تولید کنیم تا احیاناً در نتیجه خسارت‌های جانبی، غیرنظامیان هدف قرار نگیرند.
دکتر ظریف با اشاره به حملات موشکی ایران به دیرالزور سوریه گفت: در دیرالزور هم همین اتفاق افتاد. موشک‌هایی را شلیک کردیم، و بنا بر اطلاعاتی که به دست آوردیم، همه آن‌ها به اهداف مورد نظر برخورد کردند. شما صدای حملات موشکی ما را در دیرالزور نشنیدید. هیچ کس نگفت موشک‌های ما باعث مرگ غیرنظامیان شده است. به همین دلیل است که باید موشک‌هایمان را توسعه بدهیم. ما برای محافظت از خود و شهروندانمان به آن‌ها نیاز داریم. ما به آن‌ها نیاز داریم تا دوباره یک صدام حسین دیگر هوس حمله به ایران به سرش نزند و جامعه بین‌الملل نیز در قبال حملات آن سکوتی کرکننده در پیش بگیرد. مطمئن باشید از این نوع صدام‌ها هنوز چند نفری در منطقه ما وجود دارد.
منبع سایت وزارت امور خارجه
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.