انتخابات عراق با تمام حرف و حدیث هایش پایان یافت. فراکسیون هایی که در انتخابات اخیر عراق پیروز شدند نشان دهده پیروزی مقاومت و از همه مهمتر حفظ اکثریت پارلمان توسط شیعیان است. در عراق بعد از پایان انتخابات و مشخص شدن میزان آرای هر گروه ، فراکسیون اصلی تشکیل می شود و سهم هر کدام از گروه ها برای تصدی کرسی های دولتی مشخص می گردد.
طبق سه دوره قبلی، ائتلاف ها سهمیه بندی است و با رایزنی هایی که ماه ها به طول می انجامد دولت و کابینه تشکیل میشود. اما درحال حاضر وضعیت پیچیده تر است. در گذشته تنها یک ائتلاف شیعی وجود داشت اما در حال حاضر پنج ائتلاف وجود دارد که هرکدام وزنه ای در عراق محسوب میشوند که این مسئله روند تشکیل کابینه را سختتر از گذشته میکند. چرا که هر یک از این ائتلاف ها خود را با سهم بیشتری برای تشکیل کابینه می بیند. البته نباید فراموش کرد تمام این فراکسیون ها با اختلاف های گوناگون، در برابر آمریکا ایستادگی دارند و نقاط مشترک بسیاری نسبت به نقاط اختلاف و افتراق دارند.
طبق تعریفی که از دادگاه فدرال عراق وجود دارد،ائتلافی که بیشترین کرسی را در پارلمان بدست آورده می بایست فراکسیونی را تشکیل دهد که نصف +1 باشد و بر همین اساس ائتلاف های پیروز مجبور هستند با اتحاد و تشکیل فراکسیون اکثریت دولت آتی عراق را بدست آوردند و با نظر به نتایج بدسه آمده هیچ یک از ائتلاف های موجود به تنهایی قادر نیستند نصاب تشکیل دولت را در مجلس عراق بدست آورند. در این بین دو جریان بیش از همه کنش همسو با حشدالشعبی دارند که توان ائتلاف با سایر احزاب سیاسی برای تشکیل فراکسیون بزرگ فراقومیتی و ایدئولوژیک را دارا هستند. دولت قانون و فتح دو ائتلاف بزرگ عراقی هستند که نظرات نزدیک به محور مقاومت دارند و این انتخابات نشان داد قدرت بالایی برای بازیگری در پارلمان عراق از خود نشان خواهند داد. گمانه زنی ها نشان از فعال شدن ائتلاف قتح و دولت قانون با سایر احزاب و گروه های پیروز در انتخابات برای تشکیل فراکسیون اکثریت هستند. هرچند گروهی معتقد هستند در برابر آنها ائتلاف سائرون به دنبال تشکیل فراکسیون اکثریت است اما نصاب حداکثری برای تشکیل فراکسیون اکثریت بدون فتح و قانون غیر ممکن است. دو ائتلافی که بر گروه های دیگر بازیگر عراقی تاثیرگذاری فراوانی دارند و فراکسیون اکثریت بدون آنها تشکیل نمی شود.
البته در این بین جنگ روانی رسانه های معارض برای ایجاد اختلاف در میان ائتلاف سائرون با سایر ائتلاف ها به ویژه فتح و دولت قانون بی تاثیر نیست. جریانات رسانه ای آمریکایی و عربی خلیج فارس از روز انتخابات تا به امروز به دنبال اختلاف افکنی میان احزاب شیعی بودند تا مشارکت حداکثری برای تشکیل دولت مقتدر را در عراق کاهش دهند که در بعضی از خطوط رسانه ای موفق عمل کردند. در این بین ماندن حیدرالعبادی بر کرسی قدرت خواست بازیگران خارجی است . باید دید در روزهای آتی سهم احزاب و گروه های فراکسیون اکثریت در مجلس چگونه است تا آینده عراق را تحلیل نمود.نباید فراموش کرد یک دست نبودن بعضی از ائتلاف های داخلی عراق در آینده به کشمکش های سیاسی درون حزبی منجر خواهد شد و یک مشکل اساسی برای احزاب پیروز است. احزاب مدنی و کمونیستی با عضویت در بعضی از ائتلاف های شیعه در اهداف راهبردی این ائتلاف قطعا به مشکلات بزرگی بر خواهند خورد و همین امر میتواند مشکلات عدیده ای برای راهبردهای گروه های سیاسی در مجلس به وجود آورد.از طرفی وضعیت کردها بطور خاص قابل توجه است چرا که آنها بدنبال منافع قومیتی خود هستند و به هر ائتلافی که دارای شانس بیشتری باشد وارد شده و رایزنی میکنند و منتظر می مانند. آنها در رایزنی های خود حتما موضوعات کرکوک، حقوق پیشمرگ، موازنه سالیانه را لحاظ میکنند. البته امروز کرد ها به جریان مالکی و مقتدی صدر نزدیکتر از العبادی هستند. این یکی از نکاتی ست که موازنه را سخت میکند.کردها با اشتباه راهبردی بارزانی خطای راهبردی زیادی در پرونده اقلیم کردند و همین امر آنهارا مورد نکوهش جریانات سیاسی پایتخت قرار داده است.
گرچه باید منتظر تشکیل دولت توسط یکی از دو جریان یاد شده باشیم اما در روزهای آتی شاهد خبرهای جدیدی در حوزه توازن احزاب خواهیم بود.اما منفعت عراق در تشکیلِ هرچه سریعترِ دولت این کشور است. چرا که تعویق این موضوع منجر به شکاف های عمیق قومیتی- مذهبی و اخلال در ثبات و امنیت این کشور خواهد شد. موضوعی که آمریکایی ها با تعویق انتخابات به دنبال آن بودند اما نتوانستند پیاده سازی کنند. حال نیز این اختلاف افکنی با ایجاد شکاف حزبی در میان گروه های پیروز افزایش یافته و همان هدف پیشین برقراری وضعیت اضطراری در عراق دستور کار واشنگتن است.

علی الفیاض

معاون علمی پژوهشی اندیشکده